Mersinli Cemal Paşa
1872 tarihinde Mersin’de doğan Cemal Paşa, Mersin’in tanınmış ailelerinden olup, babası belediye başkanlığı yapmış olan Osman Efendi’dir. Mart 1895 tarihinde Teğmen rütbesi ile vazifeye başladı ve aynı yıl üsteğmenliğe yükseldi. 4 Mart 1908’de Miralay (Albay) oldu. 20 Temmuz 1913 de 42. Fırka Komutanlığı’na getirilen Cemal Paşa, aynı yılın 17 Kasım’ında I. Ordu Müfettişi oldu. 16 Kasım 1914’de Mirliva (Tuğgeneral) olan Cemal Paşa, savaşlarda gösterdiği başarısından dolayı birçok nişan ve madalyalar aldı. II. Ordu komutanlığında bulundu. Ali Rıza Paşa Sadrazam olunca, Cemal Paşa Harbiye Nazırlığı görevine getirildi. Mustafa Kemal Paşa’nın bütün çabalarına rağmen İngiliz, Fransız ve İtalyanların müştereken verdikleri nota karşısında 25 Ocak 1920’de görevinden istifa ettirildi.
15 Mart’ta İngilizler tarafından tutuklanarak, 18 Mart’ta Malta Adası’na sürgün edildi. 1 Kasım 1921’de İnebolu’ya çıkarak 29 Aralık 1921’de Isparta Milletvekili olarak T.B.M.M.’ye katıldı. İkinci Grup’ta yer aldı. 17 Haziran 1926’da Mustafa Kemal Paşa’ya suikast girişimi ile ilgili görülerek İzmir’de İstiklal Mahkemesi’nce yargılandıysa da 13 Temmuz’da beraat etti. 9 Ekim 1941 tarihinde vefat eden Cemal Paşa Ankara’da toprağa verildi.
